Recenzja filmu

Nomadland (2020)

Filmy powstające w Stanach Zjednoczonych kreują w naszej głowie dwie wizje: jedna z nich to ogromne wieżowce sięgające nieba i niekończący się wyścig szczurów. Druga to idealnie przystrzyżone trawniki i błyszczące samochody na podjazdach. "Nomadland" nie opowiada o żadnej z tych wizji, a za to pokazuje USA od strony ogromnego rozwarstwienia społecznego i opowiada historię ludzi, którzy zostali zmuszeni do życia na czterech kółkach, zostając nomadami. 
Chloé Zhao – scenarzystka, reżyserka i montażystka zainspirowana książką Jessiki Bruder postanowiła przenieść historię na ekran kinowy, tworząc film drogi o tym samym tytule. 

Fern (Frances McDormand), główna bohaterka filmu, musiała zmierzyć się z wielką recesją mającą miejsce na początku lat 2000, przez którą straciła prawie cały dobytek. Po zamknięciu kopalni Empire w Nevadzie, wysiedleniu przemysłowego miasteczka i śmierci męża postanawia obrać życie nomady i przeprowadzić się do vana, który jednocześnie zaczyna służyć jako dom i środek transportu. W trakcie swojej podróży poznaje Swanky, Boba Wellsa i Lindę May, którzy są prawdziwymi nomadami żyjącymi na co dzień w kamperach i busach. 


Frances McDormand, która słynie ze swojej skromności i niechęci do wywiadów, postanowiła przez okres powstawania filmu żyć jak prawdziwa nomadka. Szukała dorywczych prac sezonowych, między innymi zbierając buraki czy pakując zamówienia dla Amazonu w ramach programu CamperForce, który wspiera ludzi żyjących w kamperach (jak się okazało, nikt nie rozpoznał hollywoodzkiej aktorki przy tych zajęciach). Myślę, że dzięki temu jej rola zyskała naprawdę wiele, bo oglądając film, miałam wrażenie, że widzę prawdziwą nomadkę. Za swoją niezwykłą kreację aktorską otrzymała nominację w kategorii najlepsza aktorka pierwszoplanowa i mam szczerą nadzieję, że Frances McDormand dostąpi tego zaszczytu, bo jej gra jest znowu arcydziełem, przed którym można się rozpływać z zachwytu.


Film jest syntezą wszechobecnego marazmu, straty i niemożnością pogodzenia się z przeszłością. Przez większość czasu oglądałam go ze ściśniętym gardłem z dwóch względów. Pierwszym jest fakt, że to wszystko ma miejsce w rzeczywistości. Emeryci, zamiast żyć w przytulnych domkach z ogródkiem, są zmuszeni do szukania dorywczych prac, by zapewnić sobie jakikolwiek byt. Często obarczeni są licznymi schorzeniami i mają problem z samodzielnością, jednak podróżują po całych Stanach Zjednoczonych, by uciekać przed zimą i znajdować kolejne miejsca pracy z minimalnym wynagrodzeniem. Drugim powodem jest to, jak Chloé Zhao udało się przedstawić historię współczesnych nomadów. W trakcie seansu można poczuć, że wszyscy wędrowcy tworzą jedną wielką wspólnotę, może nawet rodzinę. Pomagają sobie bez względu na to, że każdy z nich żyje za grosze i jest ofiarą kapitalizmu. Sceneria i muzyka, w której zostali ukazani bohaterowie filmu, jest fenomenalna, nadaje autentycznego klimatu dla tła wydarzeń i tworzy wspólną całość z nomadami.


"Nomadland" nie jest produkcją, po którą sięgniemy dla poprawy samopoczucia i rozweselenia. To film drogi, który zmusi nas do refleksji nad własnym życiem, poszerzającym się konsumpcjonizmem i tym, jak wygląda obecna rzeczywistość. W jednej ze scen możemy zauważyć tatuaż jednej z nomadek pracujących w Amazonie, który jest nawiązaniem do utworu "Home Is a Question Mark" Stevena Morrissey'a, a dokładniej fragmentu "Home is it just a word? Or is it something that you carry within you" – Dom – czy to zaledwie słowo, czy to coś, co nosisz w sobie? To zdanie jest idealnym opisem życia nomadów i powinno wyjaśnić spór na temat ich "bezdomności" oraz życia na czterech kółkach.