Aleksander III był cesarzem Rosji i królem Królestwa Kongresowego w latach 1881-1894. Usiłował umocnić znaczenie języka rosyjskiego i religii prawosławnej, kosztem m.in. prześladowania języka polskiego (rusyfikacja) oraz praw katolików. Zrezygnował z zaplanowanych przez swojego poprzednika reform, wprowadzając tzw. kontrreformy, ograniczające prawa samorządów tzw. ziemstw oraz wolność uniwersytetów.
W życiu osobistym był osobą niezwykle rodzinną i ciepłą, a swojej ukochanej małżonce, królewnie duńskiej Dagmarze (po przejściu na prawosławie znana jako caryca
Maria Fiodorowna), pozwalał silną ręką trzymać ich dzieci. Mieli ich razem sześcioro.